काठमाडाैं। प्रत्येक वर्ष नोभेम्बर २५ देखि डिसेम्बर १० तारिखसम्मका १६ दिनलाई विश्वव्यापी रुपमा महिला हिंसाविरुद्धको अभियानको रुपमा विश्वभरी मनाउने गरिन्छ।

नेपालमा पनि २०७५ सालदेखि सरकारी तथा गैरसरकारी स्रतमा विभिन्न कार्यक्रम गरी साेही अभियानलाई मनाइँदै आएको हाे। ‘प्रविधिको सही प्रयोग गरौं लैङ्गिक हिंसा अन्त्य गरौं’ भन्ने नाराका साथ यो वर्ष लैङ्गिक हिंसा विरुद्धको १६ दिने अभियान जारी रहेकाे छ। १६ दिने अभियान महिलामाथि हुने हिंसालाई मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घन र महिलाको मानव अधिकारको विषयमा जानकारी गराउन, सम्बोधन गर्न र यस विषयमा व्यापक छलफल गर्नका लागि थालिएको अभियान हो।

वर्षेनी मनाइने १६ दिने अभियानले महिला सशत्तीकरण र जागरणको स्तरमा वृद्धि गराउँदै आएको दावी गर्ने गरिएको छ। नेपालमा २०७५ सालदेखि हरेक वर्ष नोभेम्बर २५ तारिखलाई महिला हिंसाविरुद्धको १६ दिने अभियान दिवसका रुपमा मनाउने गरिएको छ। लैङ्गिक हिंसामा सबै भन्दा बढी महिला नै पर्ने गरेका छन् । महिलामाथि हुने हिंसा दिनदिनै बढिरहेको प्रहरीको तथ्यांकले पनि प्रष्ट पार्दछ । २०७७/०७८ यता ५ वर्षमा मात्रै एक लाख ५ हजार ७ सय ९६ महिला हिंसाका घटना हुँदा १ हजार १ सय ५९ महिलाको हत्या भएको हाे।

जसमा १ सय २८ बालिका मारिएको तथ्यांक छ। तथ्यांक अनुसार महिला हत्या कुल हत्याको ३७ दशमलव ७१ प्रतिशत छ। ५ वर्षमा देशैभरी ३ हजार ७३ जनाको हत्या भएको थियो। पछिल्लो एक वर्षमै महिला हिंसा १२ प्रतिशतले बढेको छ । २०८०/०८१ मा २१ हजार ४ महिला हिंसाका घटना हुँदा २०८१/०८२ मा २३ हजार ४ सय ६७ घटना भएका छन् । जुन १२ प्रतिशतले बढी हो। महिला हत्या सबै भन्दा बढी कोशी प्रदेशमा भएका छन् । ५ वर्षमा कोशीमा २ सय ६४ महिलाको हत्या भएको हाे।

प्रहरीको तथ्यांकअनुसार दैनिक ५७ महिला हिंसाका घटना हुने गरेका छन् । सामाजिक तथा आर्थिक कारण, मानसिक यातना, पितृ-सत्तात्मक सोचका कारण हिंसा बढिरहेको महिला अधिकारकर्मी कल्याणी शाहले बताउनुभयो।

हालका वर्षहरुमा नेपालमा अनलाइन साइबर हिंसाका मुद्दाहरु पनि तीव्र रुपमा बढिरहेका छन् । प्रहरीको रिपोर्टमा महिलाविरुद्ध अनलाइन धम्की, अनुमति बिना तस्बिर सार्वजनिक, डिपफेक र अनलाइन ट्रोलिङ् गर्ने घटनाक्रम समेत बढेकाे पाइन्छन् । डिजिटल प्रविधिको कारणले समेत महिलाहरु हिंसामा पर्ने गरेको समाजशास्त्री तथा महिला अधिकारकर्मीडा. मिना पौडलको भनाइ छ।

महिलाका लागि कानून बनेपनि त्यसको प्रभावकारी कार्यान्वयन हुन सकेको छैन । सामाजिक दबाबका कारण अधिकांश महिलाले खुलेर आवाज उठाउन सकिरहेका छैनन् । जसले महिला हिंसा झन् दैनिक रुपमा बढिरहेको छ।

भिडियाे रिपोर्ट: